Duurzaamheid steeds belangrijker

Duurzaamheid is een belangrijk aspect van de herstructurering. Al in de samenwerkingsovereenkomst van 2009 is dit prominent benadrukt. Provinciale Staten hebben aan PHTB de opdracht gegeven om een zogenaamd 'duurzaamheidsplatform' te initiëren. De projectleiding om dit platform tot stand te brengen, komt vanuit provincie Gelderland, PHTB is penvoerder en voert de administratieve- en organisatorische taken uit. Provinciale Staten heeft (voorwaardelijke) middelen beschikbaar gesteld voor:

• Energievisie Bommelerwaard
• Vouchers voor bedrijven
• Duurzaamheidsagenda
• Organisatie
• Uitvoeringsprogramma

Voorwaarde voor het beschikbaar stellen van het budget van totaal € 780.000 is dat de Bommelerwaard - ofwel het duurzaamheidsplatform - zelf in staat is om 50% van de kosten van het opstellen van de energievisie te bekostigen.

Warmtevisie

Momenteel wordt nationaal het Klimaat Akkoord opgesteld. Daaraan gekoppeld is Nederland opgedeeld in 30 regio’s, die elk een Regionale Energiestrategie (RES) opstellen. Eén van deze RES regio’s is Rivierenland, waar de Bommelerwaard deel van uitmaakt. In het kader van de RES Rivierenland werd in 2018 onder andere een energieatelier glastuinbouw georganiseerd. Daarop is besloten de energievisie Bommelerwaard en de RES te zwaluwstaarten. Dit resulteerde in drie kernthema’s voor de energietransitie in de glastuinbouw: elektriciteit, CO2 en warmte. Elektriciteit wordt meegenomen in de RES, voor CO2 loopt een separaat project en dus bleef warmte over. Dit heeft ertoe geleid dat de beoogde Energievisie Bommelerwaard om is gezet naar de Warmtevisie Bommelerwaard.
Daartoe is in maart 2019 het bureau CE Delft in de arm genomen. Zij doen de komende maanden onderzoek naar Warmte in de Bommelerwaard. De verwachting is dat de resultaten rond de zomer van dit jaar worden gepresenteerd.
De opdracht van CE Delft is de warmtevraag in beeld te brengen voor zowel de glastuinbouw als de gebouwde omgeving. Dit betreft de huidige warmtevraag, maar ook prognoses voor de warmtevraag in 2030, 2040 en 2050. Vervolgens zullen zij deze warmtevraag matchen met het verwachte warmteaanbod. Daarnaast zullen duurzame warmte-alternatieven in beeld worden gebracht. Ten slotte zal CE Delft een aantal handelingsperspectieven presenteren om energieneutraliteit binnen de beoogde termijn te bereiken.
 

Ambitie en rol duurzaamheidsplatform

Hoewel het initiatief tot een duurzaamheidsplatform voortvloeit uit de doelen van de tuinbouwherstructurering, is er door de provincie besloten om als kader het doel te verbreden tot “Bommelerwaard energieneutraal in 2030” (BwE0-2030). De redenen hiervoor zijn onder andere:

  • dat een gebiedsgerichte benadering veel effectiever blijkt te zijn. Dit, in vergelijking met een sectorgerichte benadering. Dit heeft onder andere te maken met de ongelijktijdigheid van vraag en aanbod van verschillende sectoren. Wanneer organisaties namelijk besluiten om over te stappen naar duurzame oplossingen, is gelijktijdigheid dè technische kritische succesfactor. Er moet immers vaak dure techniek en infrastructuur worden aangelegd. Hoe beter dit benut kan worden, hoe eerder economisch haalbaar is duurzaamheid.

  • omdat de Bommelerwaard een ideale schaalgrootte lijkt te hebben: niet te groot, met een eigen identiteit, duidelijk afgebakend, maar ook groot genoeg om interessant te zijn voor nationale- en Europese aandacht.

De rol van het duurzaamheidsplatform is verbinden, informeren, motiveren, stimuleren, faciliteren. Niet die van regisseren. Wat niet wil zeggen dat er geen uitvoeringsprogramma opgesteld kan gaan worden, maar dat zal dan een gevolg zijn van een breed gedragen energievisie. De deelnemers behouden dus ieder een eigen verantwoordelijkheid op het gebied van duurzaamheid.

Samenstelling duurzaamheidsplatform

Op 1 juni 2017 is het duurzaamheidsplatform Bommelerwaard gestart met de volgende partijen:


van links naar rechts op de foto:

  • Joan Algra (gemeente Maasdriel)
  • Simon Buwalda (gemeente Zaltbommel)
  • Herman Meeuwissen (Liander)
  • Teun Biemond (PHTB)
  • Gerard Selman (Glastuinbouwpact)
  • Bernadette Janssen (provincie Gelderland)
  • Rochus van Tuijl (Glastuinbouwpact)
  • Mirna van Steenbergen (gemeente Zaltbommel)
  • Peter van Gameren (DUBO)
  • Onno van Bekkum (Coöperatie Bommelerwaar)

Via deze website houden wij u op de hoogte van de ontwikkelingen rondom het duurzaamheidsplatform.

Waterkwaliteit in de Bommelerwaard

Vanaf 1 januari 2018 moeten tuinbouwbedrijven verplicht hun eigen afvalwater zuiveren. Tuinders in de Bommelerwaard willen investeren in een gezamenlijke oplossing. Dit collectieve 'tuinbouwriool' verzamelt en zuivert het water van de bedrijven voordat het de reguliere waterzuiveringsinstallatie in Zaltbommel in gaat. De gemeente Zaltbommel heeft een positief besluit genomen over het beschikbaar stellen van een krediet van € 2.3 miljoen om de aanleg van het inzamelsysteem tot stand te brengen. Dit is een belangrijke stap naar een toekomstbestendig en duurzaam Bommelerwaard. Nu werken in de gemeente Zaltbommel nagenoeg alle tuinders, de gemeente, drinkwaterbedrijf Dunea en Waterschap Rivierenland samen om de inzameling en zuivering van afvalwater uit de glastuinbouw in de Bommelerwaard te regelen. Door gezamenlijk deze collectieve riolering voor bedrijfsafvalwater in de Bommelerwaard tot een groot succes te maken, geven we een enorme impuls aan het verbeteren van de leefomgeving en de kwaliteit van het oppervlaktewater.

35 kilometer inzamelleiding en 54 pompinstallaties 
Voor de waterzuivering leggen we zo’n 35 kilometer inzamelleiding aan. Bij ongeveer 54 bedrijven komt een pompinstallatie. Het waterschap bouwt een specifieke voorzuivering voor de gewasbeschermingsmiddelen. Sommige bedrijven leveren hun water met vrachtwagen via de weg aan. Waterschap Rivierenland controleert dit.

Planning 
De aanleg start in februari 2020. Naar verwachting is eind 2020 de riolering gereed en in werking. Omwonenden krijgen een brief wanneer in hun buurt gewerkt wordt. Tijdens de aanleg is het soms nodig het verkeer om te leiden. Dat staat dan ter plekke aangegeven.

Wethouder Bragt: “Het kostte veel energie en tijd om dit gezamenlijk te organiseren, maar dit resulteert in een waterzuivering van zeer hoge kwaliteit. Ik ben er dan ook trots op dat we dit met de betrokken partijen hebben bereikt.”

Gezamenlijke zuivering is uniek in Nederland 
Het is verplicht voor tuinders om hun afvalwater te zuiveren. In principe moet iedere tuinder zelf een zuivering bouwen. In de Bommelerwaard bouwen zij echter gezamenlijk een zuivering. Het is uniek in Nederland dat tuinders dit samen doen. Door de waterzuivering samen te organiseren kunnen de tuinders hun gewasbeschermingsmiddelen veilig lozen. Schoon water is naast een verplichting ook één van de doelstellingen van het herstructureringsproject voor de glastuinbouw in de Bommelerwaard, dat het Projectbureau Herstructurering Tuinbouw Bommelerwaard (PHTB) uitvoert. Hoewel het nog niet verplicht is, worden op dat moment ook meteen nutriënten (meststoffen) uit het water gezuiverd. Naast schoner oppervlakte water levert dit ook voor Dunea minder hinder op bij het maken van drinkwater.

Europese subsidie steunt project 
De gemeente en het waterschap leggen het systeem aan, maar de tuinders betalen het project uiteindelijk zelf. Een groot deel wordt gefinancierd met een Europese subsidie. Het gaat om 1,7 miljoen van de 5 miljoen die de zuivering in totaal kost. Het project levert namelijk een grote bijdrage aan de verbetering van de waterkwaliteit en drinkwaterveiligheid. Op 28 november 2017 besloten de Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland om de subsidie te verlenen.

Rol van PHTB
PHTB is een samenwerkingsverband van diverse overheidspartijen. Gezamenlijk hebben zij in een uitvoeringsconvenant (paragraaf 7) afgesproken dat er gewerkt wordt aan afvalwaterafvoersysteem voor de tuinbouwbedrijven. Uiteindelijk is straks het oppervlaktewater in de Bommelerwaard van goede kwaliteit, doordat de tuinbouwbedrijven gebruik maken van een eigen riolering.

Meer informatie
Meer informatie over dit project kunt u vinden in de leaflet over de collectieve tuinbouwriolering. Heeft u een vraag waarop u het antwoord niet kunt vinden op deze website of in de leaflet, stuur dan een e-mail naar info@phtb.nl.